Melatonin Hormonu: Uykusuzluğun Sebepleri ve Çözümleri

Melatonin ve Uyku

Kaliteli bir uyku çekmek dünyanın neresinde olursa olsun her insanın ortak noktasıdır. Ancak çoğu insan için kaliteli bir uyku çekmek sanıldığı kadar kolay değildir. Bu sebeple birçok insan bu uykusuzluk durumunun sebeplerini merak edip araştırıyorlar. Öyleyse sizlere hemen çok güzel bir cevapla geliyoruz. Bu uykusuzluğunuzun sebebinin melatoninin eksikliğinden kaynaklanabilir. Şimdi bu konuyu biraz daha inceleyelim.

Melatonini Nedir?

Melatonin; beynimizde yer alan epifiz adlı salgı bezinden üretilen bir hormondur. Epifiz bezinde melatonin hormonun üretilip salgılanması işlemi, günlük zaman dilimine bağlı olarak değişkenlik gösterir. Ayrıca melatonin, bağışıklık sistemini düzenleyen, vücudun biyolojik dengesini koruyan, hücreleri yenileyen ve aynı zamanda hem antioksidan özellik gösteren hem de yaşlanmayı geciktiren bir şifa hormonudur.

İnsan vücudunda doğal olarak bulunan bu hormon ayrıca gece-gündüz ve uyku-uyanıklık durumlarını düzenleyen hormondur

Melatonin Hormonu Eksikliği Nedenleri

Melatonin hormonu eksikliği, daha çok biyolojik nedenlerden kaynaklanmaktadır. Ancak bireyin yaşam ve beslenme tarzı da bu durumu etkileyebilmektedir. Bu durumun olası nedenleri ise şu şekildedir;

• Yaşın artması ile beraber hormon dengesindeki bozulmalar
• Uykunun yeterince alınmaması
• Yetersiz beslenme
• Bireyin stresli bir yaşamının olması
• Işıklı ortamlarda geçirilen uyku saatinde artışların olması
• Sigara ve alkol gibi vücuda zarar veren maddelerin kullanımı

Melatonin Hormonu Eksikliğinin Belirtileri Nelerdir?
Melatonin hormonunun düşmeye başlamasıyla beraber kişide yaşlanma süreci de hızlanmaktadır. Bununla birlikte vücut direnci zayıflamakta ve bu durum çeşitli hastalıklara da davetiye çıkarmaktadır. Bu hormonun eksikliğini gösteren ise bazı belirtiler vardır. Bu belirtiler ise aşağıdaki gibidir;

• Uyku düzeninin bozulması
• Kişinin kendini depresyonda hissetmesi ve kaygı duyması
• Sürekli bir halsizlik ve yorgunluk hissi
• Kalp çarpıntısı
• Cinsel isteksizlik

Uyku Sorununda Melatonini Etkisi

Yapılan araştırmalar sonucunda, uyku sorunu yaşayan birçok bireyde düşük melatonin seviyesi yaygın olarak görülmektedir. Aydınlık ortamda uyuyan bireylerde melatonin hormonunu yeterli seviyede salgılamamasından, beyin uykuya dalmakta sorun yaşayabilir. Bunun dışında birçok etken de melatonin salgılamasında sorun yaratmaktadır. Örneğin, sigara, kafein tüketen bireylerde veya gün içinde çok fazla strese maruz kalan kişilerde veya depresyonda olan kişilerde melatonin salgısı çok daha az görülmektedir. Peki uykusuzluğun esiri olmamak için melatonin seviyemizi nasıl arttıracaz. Bilim insanlarının en çok söylediği şeylerden biri de “fazla kafein tüketimi, melatonin seviyesini en çok azaltan şeydir” demektedirler. Yani gün içinde sürekli ve gereksiz kahve tüketimi bireylerde büyük bir melatonin hormonu eksikliğine sebep olmaktadır. Genellikle öğrencilerde ve yoğun iş temposunda olan bireylerde bu durum çok daha net görülmektedir. Bu melatonini seviyesindeki düşüş bireylerde çok büyük uyku sorunlarını da yol açmaktadır. Bu sebeple kafein tüketimine özen gösterilmektedir.

Melatonin hormonu salınımı genellikle belirli saatler içerisinde olmaktadır. Akşam genellikle 21.00 ile 22.00 saatleri arasında olurken, gece saatlerinde ise 02.00 ve 04.00 saatleri arasında olmaktadır. Gece saatlerinde melatonin seviyesi tavan yapmaktadır. Gece yarısından önce uyumak, melatonini seviyesinin artırılması için çok önemlidir.

Melatonin seviyesini etkileyen faktörlerden biri de mavi ışıktır. Telefon, tablet veya bilgisayar gibi mavi ışık yayan cihazların yatmadan önce kullanılmaması veya gerekirse odanın dışında bırakılması çok önemlidir. Bu tarz cihazlara uzun süre bakmak zorunda olan kişiler için ise doktorlar tarafından mavi ışık filtreli gözlükler önerilmektedir. Doğal yollardan da birçok meyve ve sebze melatonin hormonu salgılanmasında olumlu etki sağlamaktadır. Birçok uzmanın da önerdiği başlıca şeylerden biri olan kızılcık, bu hormonunun salgılanmasında çok önemlidir. Kızılcığın kaynatılarak yatmadan 2 saat önce içilmesi ile doğal olarak melatonin hormonu salgılanmasına yardımcı olabiliriz. Bunun dışında ceviz, badem fındık, et balık gibi birçok takviye ile de bu sürece destek olabiliriz.

Melatonin Takviyesi

Melatoninin vücut üzerindeki olumlu etkileri göz önünde bulundurularak, melatonin içerikli takviye gıdalar geliştirilmiştir. Çeşitli koşullarda melatonin alınması, vücut sağlığının geliştirilmesi adına önemli yararlar sağlayabilir. Günlük ihtiyaç olarak 0,5 ila 10 mg miktarları arasında kullanılan melatonin, uyku problemi yaşayan kişilere bu miktarda tavsiye edilir. Ayrıca bu hormon uyku düzenini arttırıp uyku kalitesinin artışına da sebep olduğundan insomnia hastalığına da iyi gelir. Melatonin aynı zamanda bir oksidasyon işlevi görmesi nedeniyle de çeşitli hastalıklara karşı koruyucu olarak kullanılabilir. Bu anlamda melatonin kullanımı; kalp-damar sağlığı, endokrin sistemin düzenlenmesi, kanserin gelişiminin yavaşlatılması gibi çok önemli konularda faydalı olabilir. Aynı zamanda depresyon belirtilerinin azaltılması, reflü şikayetlerinin hafifletilmesi, göz sağlığının korunması gibi çok çeşitli faydalara sahiptir.